De molen van Alphen
Al lang voor de bouw van het Dreumelsche stoomgemaal in 1846, stond er in Alphen al een watermolen. De Alphense molen was oorspronkelijk gebouwd in 1791 door Michiel Schoonwater voor F10600,- Deze had een scheprad constructie (staand) met een 1,5 mrt opvoer hoogte
In 1819 is deze omgebouwd tot een hellend schepradmolen. Zie hoofdstuk waterwindmolens werking en uitvoeringen.
Op de gemeente kaart van 1868 staat de watermolen nog aangegeven. Volgens de molendatabase van verdwenen molens is deze molen in 1858 verkocht en verplaatst naar Winssen.
Nu gemeente Beuningen.
Een betere kaart:
De molen werd dus afgebroken, vervoerd naar Winssen en weer opgebouwd.
Dat zou rond 1858 zijn gebeurd.
Veel extra informatie is te vinden op: https://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=300
In 1870 is er een restauratie uitgevoerd en is er o.a. een nieuw spoorwiel geplaatst.
Spoorwiel van de Beatrixmolen
De molen werd omgebouwd tot korenmolen en de laatste eigenaar was de zoon van A.J. van den Berg.
In 1938 kreeg de molen de naam Beatrix t.g.v. de geboorte van de toenmalige kroonprinses Beatrix.
Op het eind van de jaren 50 van de vorige eeuw raakte de molen in verval.
In 1978 kwam de molen in gemeentebezit.
Een volgende restauratie vond plaats in 1987-1988 waarbij de molen wederom 300m -350m oostwaarts werd verplaatst.
Bij de restauratie bleken nog onderdelen aanwezig te zijn van de originele watermolen. Men vond het zgn. spoorwiel dat dienst had gedaan bij de omgebouwde molen in 1819 met het hellende scheprad. De bovenas zou in 1870 vernieuwd zijn.
.
Tandradwiel (spoorwiel) van het oude schepradgemaal
Opschrift van de ijzergieterij op de as.
Over de ijzergieterij van de Prins van Oranje te S Hage (’s Gravenhage) vond ik in een oud fotoboek van Kees Nieuwenhuijzen nog enkele bijzonderheden. In 1861 werkten daar 275 mannen van wie er 47 ouder dan18 jaar waren en tien jonger dan 14 .Hun lonen waren voor volwassenen f1,90 per dag van 12 uur , voor 14-18 jarigen f0,45 per dag en voor de jongsten 20 cent per dag. Van alle arbeiders werden werktijden van 12-14 uur gevraagd.
De molen is nu in een prachtige staat.
Daar wordt hij regelmatig in bedrijf gesteld door een enthousiaste molenaar.
Zie: http://www.debeatrix.nl
Beatrixmolen
1791- 1987